Co znaczy être heureux comme un poisson dans l'eau

Très souvent quand nous voulons accentuer notre état d'âme au lieu de nous servir d'une construction de base, nous cherchons une comparaison un peu plus pittoresque.
Grâce à cette petite astuce nous montrons à notre interlocteur l'importance de nos sentiments ou encore de la situation dans laquelle nous nous sommes retrouvés.

L'expression dont nous allons parler aujourd'hui est un exemple parfait de cette catégorie lingüistique. En réalité "être heureux comme un poisson dans l'eau" signifie "être très heureux". La comparaison au poisson ne sert qu'à renforcer le sens de la phrase.

Imaginez la situation suivante: en étant un lecteur acharné vous ne laissez jamais passer une occasion d'agrandir votre collection de bouquins. Un jour, tout près de chez vous, vous apercevez un nouveau magasin. Intrigués vous décidez de vous renseigner sur la nature des produits proposés. En découvrant qu'il s'agit d'une petite librairie bien équipée de livres d'occasion, vous êtes plus que heureux, en d'autres termes, vous êtes heureux comme un poisson dans l'eau. 

(Foto: CC0 Public Domain - Pixabay - manseok)

Bardzo często zdarza się, że chcąc podkreślić nasze emocje lub stan ducha, korzystamy z specjalnego porównania. Do tej kategorii wyrażeń należy, między innymi, être heureux comme un poisson dans l'eau, czyli być szczęśliwym niczym ryba w wodzie. 

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: jako wielbiciele literatury, nie przepuszczacie żadnej okazji, by powiększyć waszą biblioteczkę. Pewnego dnia, w bliskiej odległości od domu, zauważacie nowy sklep. Zaintrygowani wchodzicie, by sprawdzić, jakiego rodzaju towary można w nim nabyć. Jak wielka jest wasza radość, gdy okazuje się, że jest to księgarnia, w której pełno jest używanych i przecenionych książek. Czujecie się szczęśliwi...jak ryba w wodzie.

Co znaczy mettre de l'eau dans son vin

L'expression mettre de l'eau dans son vin peut être interprétée de façon littérale et métaphorique. Quant à la première possibilité, elle s'applique surtout quand on voit qu'une personne est en train de mettre de l'eau dans son vin, le plus probablement pour le rendre un peu moins fort. Cependant, "mettre de l'eau dans son vin" signifie également "modérer ses prétentios ou son comportement".

Imaginez la situation suivante: vous êtes marchand de fruits et vous partagez votre stand avec un autre vendeur qui n'est pas pourtant votre associé. Un jour une dame très énervée arrive à votre lieu de travail. Sans donner d'explication, elle vous exige d'un ton plus que méprisant un remboursement pour des fraises pourries qu'elle prétend avoir achetées chez vous. Cependant, nous sommes en mars et en étant écologue fidèle aux produits saisonniers, contrairement à votre collègue, vous ne vendez pas de fruits cultivés sous serre. C'est pour cela qu'avant de dire quoi que ce soit, vous demandez à la dame de bien vouloir mettre de l'eau dans son vin. 

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: TBIT)

Wyrażenie "mettre de l'eau dans son vin", czyli "dolać wody do swojego wina" może mieć znaczenie dosłowne lub metaforyczne. Pierwsza z opcji jest bardziej prawdopodobna w przypadku, gdy widzimy osobę, która na naszych oczach dolewa sobie wody do wina, prawdopodobnie, by je rozcieńczyć, zmniejszając przy tym jego moc. Jednak w znaczeniu metaforycznym, "dolać wody do wina" oznacza w języku francuskim "zapanować nad swoim zachowaniem, zrezygnować ze zgłaszanych pretensji".

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: sprzedawca owoców dzieli swoje stoisko z innym, nie są oni jednak wspólnikami. Pewnego dnia na stoisko przybywa wielce zdenerwowana kobieta, która, niczego nie wyjaśniając, pogardliwym tonem żąda zwrotu pieniędzy za zgniłe truskawki, które, jak twierdzi, nabyła na stoisku naszego sprzedawcy. Niemniej jednak, jest miesiąc marzec, a nasz sprzedawca, będąc ekologiem wiernym produktom sezonowym, w przeciwieństwie do swojego kolegi, nie sprzedaje owoców szklarniowych. Dlatego też, przed przystąpieniem do jakichkolwiek wyjaśnień, prosi on podminowaną kobietę, by zechciała nieco zapanować nad swoim zachowaniem, po francusku, dolać sobie wody do wina. 

Co znaczy faire un tabac

"Cette nouvelle application fait un tabac parmi les plus jeunes utilisateurs de la Toile" - en voyant cette phrase pour la première fois et sans connaître le contexte, vous pourriez penser directement à des activités illicites et suspectes. Le tabac et les jeunes? Quel est le rapport? De quoi s'agit-il? C'est quoi ce délire? - diraient les amants du langage familier.

Encore une fois, afin de bien comprendre la phrase ci-dessus, il est indispensable de connaître l'expression "faire un tabac". Son synonyme dans le langage de la rue serait "cartonner" ou "être très populaire" - pour les puristes de la langue française.

Imaginez la situation suivante: vous êtes un jeune programmiste passionné par votre métier. À part votre travail, vous passez des jours et des nuits en travaillant sur votre propre messagerie instantanée. Vous passez des heures entières à réfléchir sur les traits qui pourraient la différencier d'autres produits qui sont déjà disponibles sur le marché. Tout d'un coup, une lampe s'allume dans votre tête...ça y est! Eurêka! Votre messagerie permettra d'envoyer et de recevoir des odeurs!

Vous redoublez vos efforts et après quelques jours d'un travail presque inhumain, vous lancez l'application auprès du grand public. Et tout comme vous l'avez imaginé... elle fait un tabac et vous devenez millionnaire. 

(Foto: CC0 Public Domain - Pixabay: Humusak)

Czytając francuskie gazety lub portale poświęcone nowym technologiom, z łatwością moglibyście się natknąć, na przykład, na następujący tytuł: "Cette nouvelle application fait un tabac parmi les plus jeunes utilisateurs de la Toile", która po dosłownym przetłumaczeniu oznacza "Ta nowa aplikacja robi tytoń wśród najmłodszych użytkowników Sieci". Widząc takie zdanie, niezorientowana w kontekście osoba, niemal natychmiast pomyśli i deprawacji dzieci i młodzieży lub innych nielegalnych praktykach. O co więc chodzi? Gdzie tu sens? O co cho? - westchnęliby wielbiciele języka potocznego.

Również i w tym przypadku, aby zrozumieć sens powyższego zdania, należy wiedzieć, co znaczy wyrażenie "faire un tabac". Najbardziej ekspresyjnym synonimem jest czasownik z rejestru potocznego, czyli "wymiatać" lub "cieszyć się ogromną popularnością" - w wersji dla purystów językowych. 

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: naszym bohaterem jest młody programista zafascynowany swoim zawodem. Poza pracą, jest on dzień i noc pochłonięty tworzeniem własnego komunikatora internetowego. Spędza on sporo czasu na myśleniu o cechach, które odróżnią jego program od tylu istniejących już od dawna na rynku. Nagle w jego głowie zapala się lampka! Eureka! Komunikator umożliwi użytkownikom przesyłanie i odbieranie zapachów!

Nasz programista pracuje z jeszcze większym zaangażowaniem i po kilku dniach niemal nieludzkiego wysiłku, aplikacja zostaje zaprezentowana szerokiej publiczności. Zgodnie z oczekiwaniami, aplikacja "wymiotła" czyniąc jej twórcę milionerem. 

Co znaczy avoir le cafard

Même si plusieurs personnes ont le cafard plus souvent en hiver qu'en été, cet état d'âme n'est pas conditionné que par la température. Au contraire, si, par exemple, votre compagnon ou votre compagne vous quitte, vous pouvez être sûrs d'avoir le cafard même sur une plage paradisiaque, car avoir le cafard signifie, avoir des pensées noires, être démotivé, sans enthousiasme, ne pas avoir le moral.

Imaginez la situation suivante: pour fêter vos dix ans de mariage, vous avez organisé un weekend en amoureux dans un hôtel spa. Tout se déroule comme prévu jusqu'au moment où vous découvrez que votre femme a eu une liaison avec un beau kinésithérapeute. Et comme avant de votre arrivée il y a eu un orage de neige, vous ne pouvez partir nulle part. Bloqués dans l'hôtel, vous êtes prostrés, vous n'avez envie de rien faire, vous restez immobilisés par la tristesse, vous ne parlez à personne, vous avez le cafard. 

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: OpenClipartVectors)

Nawet jeśli wiele osób "ma karalucha" częściej zimą niż latem, ten stan ducha nie jest uwarunkowany jedynie pogodą. Wręcz przeciwnie, jeśli, na przykład, wasz partner lub partnerka was opuszcza, możecie być pewni, że złapiecie karalucha nawet na rajskiej plaży. Wyrażenie avoir le cafard oznacza bowiem "być smutnym, mieć czarne myśli, być bez entuzjazmu, zniechęconym, w depresyjnym nastroju".

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: aby uczcić dziesiątą rocznicę małżeństwa, zorganizowaliście romantyczny w weekend w hotelu spa. Wszystko dzieje się zgodnie z planem do momentu, w którym dowiadujecie się, że wasza żona dała się uwieść przystojnemu masażyście. A ponieważ przed waszym przyjazdem była burza śnieżna, nie możecie nigdzie wyjechać. Zablokowani w hotelu, jesteście zdemotywowani, bezsilni, nie macie ochoty nic robić, obezwładnia was smutek, z nikim nie rozmawiacie, jesteście w stanie depresyjnym, czyli "macie karalucha". 

Co znaczy être à ramasser à la petite cuillère

Être à ramasser à la petite cuillère? Un état physique et mental qui est arrivé, arrive et arrivera à nous tous. Indépendamment de notre état de santé, nos habitudes alimentaires ou encore le temps que nous consacrons à notre bien-être. Malheureusement, à cause de différentes circonstances, chacun de nous, un jour sera à ramasser à la petite cuillère, c'est-à-dire, extrêmement fatigué, épuisé, exténué et tout ce que nous pouvons inventer comme synonymes de ces termes.

Imaginez la situation suivante: ce matin vous vous êtes levés un peu trop tard et comme vous habitez loin de votre lieu de travail et vous êtes sans le sou pour vous payer un taxi, vous devez y aller à pied ou plutôt en courant. 

Une fois arrivés au bureau, une autre surprise de taille vous attend: votre supérieur a décidé de vous licencier à cause des retards répétés. Ainsi, après un effort physique et sous l'effet de la mauvaise nouvelle, vous tombez par terre et effectivement, littéralement et métaphoriquement,  vous n'êtes plus qu' à ramasser à la petite cuillère.

 (Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: bykst)

Être à ramasser à la petite cuillère? Stan, w którym "można nas zbierać łyżeczką" przytrafił, przytrafia i na pewno przytrafi się nam wszystkim. I to niezależnie od stanu naszego zdrowia, zwyczajów żywieniowych czy czasu, który poświęcamy na poprawę samopoczucia. Niestety, prędzej czy później, każdy z nas będzie zmęczony, wykończony, wypompowany, a każdy synonimów tych słów będzie tutaj pasować jak ulał.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: tego ranka wstaliście nieco za późno, a ponieważ miejsce waszej pracy jest nieco oddalone od miejsca zamieszkania i nie macie żadnych pieniędzy, by wezwać taksówkę, w drogę musicie udać się pieszo, a raczej biegnąc. 

Po przybyciu do biura, czeka na was kolejna niespodzianka wielkiej wagi: wasz szef zdecydował się was zwolnić z powodu powtarzających się spóźnień. Z powodu wysiłku i wrażenia jakie wywarła na was ta nowina, osuwacie się na ziemię i faktycznie, zarówno metaforycznie, jak i dosłownie, "można was zbierać z ziemi łyżeczką".

Co znaczy ne pas faire de vieux os

Si quelqu'un ne fait pas de vieux os dans un endroit, il est probablement impatient et se lasse très vite de ce qui l' entoure. En effet, ne pas faire de vieux os veut dire ne pas rester longtemps dans un endroit. 

Imaginez la situation suivante: vous avez un cousin qui depuis son enfance a rêvé de vivre dans plusieurs pays différents et sur tous les continents. Plus le temps passait, plus il s'acharnait à réaliser son rêve. Ainsi, le jour de son 18ème anniversaire il a décidé de partir en Amérique du Sud, ensuite il a trouvé du travail aux États-Unis et récemment il a déménagé en Afrique. Cependant, toute sa famille est convaincue qu'il n'y fera pas de vieux os et que d'ici deux ans il sera déjà ailleurs.

(Zdjęcie: CC0 Public Domain - Pixabay: PublicDomainPictures)

Jeśli jakaś osoba, według Francuzów, "nie robi starych kości" oznacza to, że prawdopodobnie jest niecierpliwa i szybko nuży się swoim otoczeniem. Istotnie, wyrażenie "ne pas faire de vieux os" oznacza, "nie pozostawać długo w jednym miejscu".

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: macie w rodzinie kuzyna, który od dziecka marzył o życiu w różnych krajach i na wszystkich kontynentach. Im więcej upływało czasu, tym bardziej był on przekonany do swojego pomysłu. W końcu, w dniu 18-tych urodzin zdecydował o wyjeździe do Ameryki Południowej, następnie znalazł pracę w Stanach Zjednoczonych, a ostatnio pojechał do Afryki. Jego cała rodzina jest jednak przekonana, że nie zagrzeje tam długo miejsca i za dwa lata będzie już gdzie indziej. 

Co znaczy être entre le marteau et l'enclume

Quand nous sommes entre le marteau et l'enclume notre situation est tragique. Quoi qu'on fasse ce sera un mauvais choix. En effet, ni le marteau, ni l'enclume appartiennent aux outils qu'on pourrait classifier comme "amicaux", même s'ils sont très utiles, surtout dans le secteur d'industrie. 

Être entre la marteau et l'enclume signifie que nous nous trouvons au milieu de deux groupes dont les intérêts sont opposés et que nous ne pouvons échapper nulle part. 

Imaginez la situation suivante: vous êtes invités à une fête où il y aura des supporteurs acharnés de deux clubs de football. À un moment donné les représentants des deux bandes vous posent une question très embarrassante: "et toi, tu es pour l'OM ou l'OL, hein?"
Quelle que soit votre réponse, vous risquez gros, en d'autres termes, vous êtes entre le marteau et l'enclume, à moins que la phrase "je n'aime pas le football" vous sauve la peau.

(Zdjęcie: CC0 Public Domain: Pixabay - Taken)

Jeśli znajdujemy się pomiędzy młotem i kowadłem, nasza sytuacja jest tragiczna. Niezależnie od decyzji, jaką podejmiemy, będzie ona zła. Zresztą ani młot, ani kowadło nie należą do grupy narzędzi, które moglibyśmy zaklasyfikować jako "przyjacielskie", choć z pewnością są one przydatne, szczególnie w sektorze przemysłowym.

Być między młotem a kowadłem oznacza, że znajdujemy się pomiędzy dwiema grupami, których interesy są rozbieżne i niewiele możemy z tym stanem rzeczy zrobić.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: zaproszono Was na imprezę, na której będą zagorzali kibice dwóch drużyn piłkarskich. W pewnym momencie, przedstawiciele obu grup zadają Wam żenujące pytanie "a ty? za kim idziesz? za OM (Olympique de Marseille) czy OL (Olympique de Lyon)". 
Niezależnie od tego, co odpowiecie, pakujecie się w niebezpieczną sytuację, innymi słowy, jesteście między młotem a kowadłem, chyba że zdanie "nie interesuję się piłką nożną" uratuje Wam skórę. 

Co znaczy pédaler dans la choucroute

Vu que les cyclistes ont encore quelques jours pour arriver à l'avenue des Champs Élysées qui est la ligne d'arrivée de la Grande Boucle, nous pouvons analyser une drôle d'expression liée au cyclisme.

Il s'agit de la phrase "pédaler dans la choucroute" dont la signification littérale en polonais c'est "pedałować w kapuście kiszonej". Même si vous n'avez pas encore expérimenté une telle activité, vous êtes parfaitement capables de comprendre qu'un tel effort est entrepris pratiquement en vain. En pédalant dans la choucroute on n'avance pas du tout, quels que soient nos mouvements. 

Imaginez la situation suivante: vous avez décidé de participer à un concours littéraire. Vous commencez à écrire mais au bout de 5 minutes vous ne trouvez plus d'inspiration. Cependant, au lieu de faire une pause afin de vous changer les idées, vous continuez à multiplier des absurdités et par conséquent vous n'avancez pas. En d'autres termes, vous pédalez dans la choucroute. 

(Zdjęcie: CC0 Public Domain: Pixabay - bykst)

Ponieważ kolarze mają jeszcze parę dni, aby dotrzeć na Pola Elizejskie, gdzie znajduje się meta wyścigu Tour de France, my możemy zająć się całkiem zabawnym wyrażeniem związanym właśnie z kolarstwem.

Jest nim zdanie "pédaler dans la choucroute", czyli "pedałować w kapuście kiszonej". Nawet jeśli nie wykonywaliście jeszcze takiej czynności, z łatwością możecie sobie wyobrazić, że sprowadza się ona do wysiłku powziętego na marne. Pedałując w kapuście, pomimo wielkiego zmęczenia, nie osiągamy naszego celu.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: zdecydowaliście się na wzięcie udziału w konkursie literackim. Zaczynacie więc pisać, jednak po 5 minutach tracicie całą wenę. Mimo to, zamiast zrobić coś innego, aby oderwać się od obsesyjnych myśli, piszecie nadal, mnożąc absurdy i głupoty. W konsekwencji, pisanie opowiadania idzie więc jak po grudzie, nie czynicie żadnych postępów, stoicie w miejscu. Innymi słowy, pedałujecie w kapuście kiszonej. 

Co znaczy retourner sa veste

Retourner sa veste est, en même temps, une tactique de survie efficace et un acte ignoble qui ne prouve que la lâcheté d'un individu. Quand quelqu'un retourne sa veste, il change d'opinion ou de convictions (politiques, culturelles ou morales) selon les circonstances pour en tirer profit. 
Il ne s'agît donc pas d'un simple changement d'avis, fruit d'expérience et de réflexions, mais du pur opportunisme. 

Imaginez la situation suivante: dans une entreprise il y a un employé qui critique sans cesse les végétariens. Il le fait exprès sachant que son responsable direct, gourmand invétéré, adore la viande. Cependant, quand le directeur en question est remplacé par un autre, cette fois, végétalien, notre employé opportuniste retourne sa veste en montrant son admiration envers les personnes qui ont renoncé aux produits provenant d'animaux.

(Photo: CC0 Public Domain: Pixabay - juanita7210)

Wyrażenie retourner sa veste jest jednocześnie skuteczną taktyką przetrwania oraz zachowaniem godnym potępienia pokazującym tchórzostwo danej osoby. Kiedy ktoś, dosłownie tłumacząc, "zmienia marynarkę", przewartościowuje swoje poglądy i upodobania (polityczne, kulturalne czy moralne), zależnie od okoliczności, aby osiągnąć maksimum korzyści. Nie chodzi więc o zmianę poglądów, która może być wynikiem doświadczeń czy przemyśleń. Mamy tutaj do czynienia z oportunizmem w czystej postaci.

 
Wyobraźcie sobie następującą sytuację: w pewnej firmie spotykamy pracownika, który przy każdej okazji krytykuje wegetarian. Robi to specjalnie, wiedząc, że jego bezpośredni przełożony jest miłośnikiem potraw mięsnych.
Kiedy jednak, rzeczony szef zostaje zastąpiony przez innego, który dla odmiany jest weganinem, nasz pracownik oportunista zmienia barwy manifestując swój podziw dla osób, które zrezygnowały z produktów pochodzenia zwierzęcego.

Co znaczy chercher la petite bête

Si vous aimez chercher la petite bête vous êtes sûrement précis, exigeant et extrêmement méticuleux. Même trop. C'est pour cela que vos amis ne vous parlent pas de leurs projets et qu'en général ils hésitent avant de vous raconter quoi que ce soit.
En fin de compte, qui supporterait une personne qui à tout prix veut trouver une raison pour critiquer ce que font les autres?

Chercher la petite bête signifie donc essayer de détecter les défauts partout afin de pouvoir critiquer l'activité d'autres personnes. 

Imaginez la situation suivante: vous avez une cousine qui est extrêmement têtue, envieuse, pense être la meilleure en tout et aime avoir le dernier mot. Vous faites le ménage chez elle. Pendant qu'elle fait la vaisselle vous êtes en train de passer l'aspirateur. Après avoir terminé elle arrive dans la chambre et elle commence à chercher un indice, que ce soit un grain de sable, pour vous prouver que vous avez fait mal votre travail. En d'autres termes, elle cherche la petite bête ce qui en polonais nous pouvons traduire par "szukać dziury w całym".

(Photo: CC0 Public Domain - Pixabay: DGlodowska)

Jeśli lubisz "szukać bestyjki" z pewnością jesteś dokładną i wymagającą osobą, która zawsze ma uwagi co do pracy innych. I to bardzo dużo uwag. Z tego też powodu twoi znajomi niechętnie dzielą się z tobą informacjami o swoich projektach i unikają rozmów na wiele tematów. 
Koniec końców, kto zniósłby osobę, która za wszelką cenę szuka powodu, by skrytykować innych za to, co robią?

Wyrażenie "chercher la petite bête" określa zatem sposób bycia, który polega na doszukiwaniu się błędów wszędzie, tylko po to, by móc skrytykować to, co robią inne osoby. Polskim powiedzeniem, które obrazuje tego typu zachowania jest konstrukcja "szukać dziury w całym".

Wyobraź sobie następującą sytuację: masz kuzynkę, która jest niesamowicie uparta, zawistna, myśli, że jest najlepsza i lubi postawić na swoim. Jesteście w jej domu w trakcie sprzątania. Podczas gdy ona zmywa naczynia, ty odkurzasz. Po zakończonej pracy zjawia się w pokoju szukając choćby najmniejszego śladu, choćby ziarnka piasku, aby udowodnić ci, że źle wykonałeś/aś swoją pracę. Innymi słowy, szuka dziury w całym, a po francusku "małej bestyjki".

Co znaczy n'y voir que du feu

L'expression "n'y voir que du feu" traduite littéralement nous donne une piste permettant de mieux expliquer son sens figuré. Quand on n'y voit que du feu, dans la majorité des cas il nous est impossible de voir rien de plus. Nos efforts, notre vue, nos pensées sont concentrées sur le mur de feu. La même règle est valable également pour le scénario un peu moins dramatique. En n'y voyant que du feu dans des situations quotidiennes nous sommes incapables de nous apercevoir de ce qui nous entoure. Nous n'apercevons aucun changement de situation, de comportement d'autres personnes ni de circonstances.

Imaginez la situation suivante: une mère solitaire d'une adolescente rebelle est en même temps une femme d'affaires très occupée. Par conséquent elle passe plus de temps dans son bureau qu'à la maison. Sa fille qui a trop de temps libre et qui n’est contrôlée par personne, commence à expérimenter avec les drogues. Elle rentre de plus en tard, ses humeurs alternent, elle est agitée et soudain apathique, elle a les pupilles dilatées. De petites sommes d'argent disparaissent régulièrement du portefeuille de sa mère. Cependant, celle-ci obsédée par sa vie professionnelle, n'y voit que du feu, en d'autres termes, ne s'aperçoit de rien jusqu'au jour où sa fille finit aux urgences.

(Photo: CC0 Public Domain: Pixabay - geralt)

Wyrażenie "n'y voir que du feu" przetłumaczone dosłownie dostarcza nam wskazówek pomocnych w ustaleniu przenośnego sensu tego powiedzenia. Kiedy, tłumacząc dosłownie, "widzimy tylko ogień", nasze myśli, nasz wzrok i nasze wysiłki są skoncentrowane na jednej rzeczy i nie pozwalają widzieć nic więcej. Jednak wyrażenie to ma również swoje zastosowanie w nieco mniej dramatycznym kontekście. W sytuacjach codziennych "widząc tylko ogień" nie zwracamy uwagi na to, co nas otacza, nie widzimy zmian zachodzących w ludziach, okolicznościach, sytuacji. 

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: samotna matka zbuntowanej nastolatki jest jednocześnie zajętą businesswoman. W konsekwencji więcej czasu spędza w biurze niż w domu. Jej córka, która ma nadmiar wolnego czasu i żadnej kontroli nad sobą, zaczyna eksperymentować z narkotykami. Wraca do domu coraz później, ma zmienne nastroje, z pobudzenia popada w apatię, a jej źrenice są rozszerzone. Małe sumy pieniędzy regularnie znikają z portfela matki. Ta jednak, zajęta swoją karierą, nic nie widzi, aż do dnia, w którym jej córka ląduje na pogotowiu.

Co znaczy envoyer sur les roses

L'expression "envoyer sur les roses" est un bel exemple illustrant l'importance des prépositions. En effet, les étudiants qui analysent la langue en se basant sur le critère de mots-clés, n'y verront que les mots "envoyer"et "roses"qui effectivement ont des connotations plutôt positives. 

Cependant, envoyer sur les roses n'est pas synonyme d'envoyer des roses à quelqu'un. Loin de là. Quand nous envoyons quelqu'un sur les roses, nous nous débarrassons d'une personne gênante, voire, lourde de manière éduquée et élégante.

Imaginez la situation suivante: vous avez une tante trop curieuse qui adore poser des questions à la fois indiscrètes et gênantes comme par exemple: "est-ce que tu préfères tes parents à tes beaux-parents". Bien évidemment, en compagnie de votre femme ou de votre mari, vous n'avez pas du tout envie de dire quoi que ce soit. 

Cependant, comme pour des raisons familiales, vous ne pouvez pas lui dire de partir et de ne jamais revenir, vous lui annoncez que vous avez une réunion très urgente au travail et que vous devez sortir sans tarder. 

Ainsi, vous arrivez à votre objectif, vous perdez de vue à votre tante sans être offensif envers elle, en d'autres termes, vous l'envoyez sur les roses.

 (Photo: CC0 Public Domain: Pixabay - markus53)

 Wyrażenie "envoyer quelqu'un sur les roses" doskonale pokazuje, jak ważne w języku jest użycie przyimków. Istotnie, uczniowie, którzy mają tendencję do analizy języka pod kątem słów-kluczy, najprawdopodobniej dostrzegą jedynie dobrze kojarzące się słowa "wysłać" i "róże". Jednakże i tłumacząc dosłownie "wysłać komuś róże" to nie to samo, co "wysłać kogoś na róże". Po francusku wysyłając kogoś na róże, w elegancki i taktowny sposób pozbywamy się uciążliwej, a wręcz natrętnej osoby. 

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: macie w rodzinie ciotkę, która uwielbia zadawać niedyskretne, a wręcz żenujące pytania, jak na przykład: "czy wolisz swoich rodziców czy teściów", na które w obecności żony czy męża wcale nie macie ochoty odpowiadać. 

Ponieważ jednak, z powodów rodzinnych, nie możecie po prostu powiedzieć jej, by odeszła i już nie wracała, informujecie ją, że macie w pracy niezwykle ważne zebranie i, że musicie natychmiast na nie wyjść. 

Tym sposobem osiągacie wasz cel, ciotkę tracicie z oczu nie zachowując się wobec niej wulgarnie.

Co znaczy ne pas y aller par quatre chemins

En ce qui concerne l'art de conversation nous pouvons distinguer deux types d'interlocuteurs. Ceux qui vont droit au but et ceux qui avant de présenter leur idée principale éprouvent le besoin d'aborder d'autres sujets. 

Cette fois nous porterons intérêt plutôt aux représentants du premier groupe et ceci pour une raison très simple: aller droit au but, déclarer directement ses intentions dans une conversation signifie en d'autres termes ne pas y aller par quatre chemins. 

Imaginez la situation suivante: vous avez sollicité un prêt auprès de la banque pour vous offrir une belle maison dans un quartier chic. Tout va à la merveille jusqu'au moment où vous perdez votre emploi et par conséquent vous n'avez plus de ressources financières. Heureusement, l'une de vos tantes est assez riche et en plus elle a toujours eu un faible pour vous.

Naturellement c'est la première personne qui pourrait vous donner un coup de main. Et comme vous n'avez pas beaucoup de temps pour payer vos dettes vous lui téléphonez et sans y aller par quatre chemins d'abord vous lui demandez de vous prêter de l'argent et ensuite vous lui expliquez votre situation. 

(Photo: © CC0 Public Domain: Pixabay - Unsplash)

W sztuce konwersacji możemy wyróżnić dwa typy rozmówców. Tych, którzy od razu przechodzą do sedna sprawy oraz tych, którzy zanim przejdą do głównej myśli odczuwają potrzebę omówienia kilku pobocznych wątków. 

Tym razem bliżej przyjrzymy się reprezentantom tej pierwszej grupy i to z bardzo prostego powodu: przedstawienie istoty sprawy w rozmowie to inaczej, przejście do sedna, bez owijania w bawełnę, czyli polskiego odpowiednika wyrażenia "ne pas y aller par quatre chemins".  

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: w banku zaciągnęliście kredyt, aby sprawić sobie piękny dom w eleganckiej dzielnicy. Wszystko szło dobrze do momentu, w którym straciliście pracę, a wraz z nia środki do życia. Na szczęście jedna z waszych ciotek jest raczej dobrze sytuowana, a przy okazji od zawsze miała do was słabość.

Logicznie rzecz ujmując jest więc pierwszą osobą, która może Wam pomóc. A ponieważ macie bardzo mało czasu na spłacenie długów. Dzwonicie do niej i, bez owijania w bawełnę, najpierw prosicie ją o pożyczkę, a dopiero w drugiej kolejności wyjaśniacie całą sytuację.

Co znaczy quand les poules auront des dents?

Quand les poules auront des dents - qu'est-ce que cela veut dire?
 
L'expression “quand les poules auront des dents” est très suggestive. Quand on commence à imaginer ces pauvres animaux avec les becs pleins de dents d'abord on se dit: “tiens, je n'y ai jamais pensé”ensuite on commence à avoir froid dans le dos mais enfin on arrive à la conclusion qu'une telle situation est décidément impossible et qu'elle ne pourra jamais se produire. Justement “jamais” c'est notre mot clé qui nous explique tout. En effet, si un évènement a lieu quand les poules auront des dents, cela veut dire qu'il n'arrivera jamais.


Pour mieux comprendre cette expression imaginez la situation suivante: une adolescente a arrêté de manger de la viande et du poisson car elle veut devenir végétarienne. Cependant, ses proches n'acceptent pas du tout sa décision et pendant chaque repas en famille, ils lui posent la même question: “quand est-ce que tu recommenceras à manger de la viande?”. Et comme la jeune fille est très détérminée elle leur répond: “quand les poules auront des dents”.
 

(Photo: © Creative Commons - Pixabay: zdenet)

Co znaczy quand les poules auront des dents?


Wyrażenie “quand les poules auront des dents”, czyli, w dosłownym tłumaczeniu, “kiedy kury będą miały zęby” jest bardzo sugestywne. Wystarczy tylko wyobrazić sobie te biedne zwierzęta z dziobami pełnymi wystających zębów. W pierwszej chwili możemy pomyśleć “no tak, o tym nie pomyślałem/am)", następnie przeszywa nas lekki dreszcz, w końcu dochodzimy jednak do wniosku, że taka sytuacja nie ma prawa nigdy się wydarzyć. No właśnie, “nigdy” to nasze słowo klucz. W istocie jeśli jakieś wydarzenie ma mieć miejsce kiedy kury będą miały zęby, oznacza to, że nie nadejdzie nigdy.
 
Aby lepiej zrozumieć to wyrażenie, wyobraźcie sobie następującą sytuację: pewna nastolatka przestała jeść mięso i ryby, chce bowiem zostać wegetarianką. Jednak jej bliscy zupełnie nie akceptują jej decyzji i podczas każdego rodzinnego posiłku pytają: “kiedy znowu zaczniesz jeść mięso?”. A ponieważ dziewczyna jest bardzo zdeterminowana, odpowiada “kiedy kury będą miały zęby” lub bardziej po polsku “kiedy mi na ręce kaktus wyrośnie”.

Co znaczy mettre les pieds dans le plat?

En français:

“Avez-vous déjà mis les pieds dans le plat?”- il est plus que probable que si un français dans la rue  vous posait une telle question vous le prendriez pour un fou. Pourquoi mettrait-on les pieds dans un objet dont on se sert pendant les repas? Effectivement, la traduction littérale de cette expression ne nous donne aucune piste concernant sa signification. Il faudra donc aller au fait. Quand quelqu'un met les pieds dans le plat il aborde, sans le savoir, un sujet délicat qu'il vaut mieux éviter. Il commet une maladresse verbale en évoquant des questions gênantes ou douloureuses pour son interlocuteur.

Imaginez la situation suivante: un groupe d'anciens camarades de classe s'est donné rendez-vous dans un bar pour reprendre le contact. Ils commencent donc à parler de leurs carrières, leurs familles, leurs histories d'amour, bref, de la vie après le lycée. Cependant parmi ces histoires plus ou moins intéressantes il y a une particulièrement triste: celle de Julie qui vient de devenir veuve. Mariée depuis à peine deux semaines, son époux s'est noyé dans la mer pendant leur voyage de noces à Minorque. Bien évidemment tout le monde essaye de la consoler. Soudain, Pierre qui a été au téléphone et qui n'a pas entendu la triste confession de Julie, propose de partir à Minorque pour fêter les retrouvailles entre amis.

(Photo: © Creative Commons - en.wikipedia.org)

Po polsku:

Wyrażenie “mettre les pieds dans le plat” w dosłownym tłumaczeniu może się wydawać co najmniej dziwne. Wkładać nogi do talerza? - gdyby jakiś Francuz zadał Wam takie pytanie na ulicy, z pewnością uznalibyście go za wariata. Istotnie, mając do dyspozycji jedynie dosłowne tłumaczenie wyrażenia, trudno domyślić się jego znaczenia, dlatego też bez zbędnych wstępów, przejdziemy do sedna sprawy. Kiedy ktoś “wkłada nogi do talerza” nieświadomie i niechcący porusza delikatny temat, którego lepiej unikać w danej sytuacji. Popełnia więc słowną niezręczność, gafę, przywołując wstydliwe lub bolesne dla swojego rozmówcy kwestie.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: grupa byłych kolegów i koleżanek z klasy postanowiła spotkać się w barze, aby ponownie nawiązać kontakt. Zaczynają więc rozmawiać o swojej karierze, rodzinie, historiach miłosnych, w skrócie: o życiu po liceum. Jednakże wśród mniej lub badziej interesujących opowieści znalazła się jedna szczególnie smutna: Julie właśnie owdowiała. Po zaledwie dwóch tygodniach małżeństwa jej mąż utonął w morzu podczas ich miesiąca miodowego na Minorce. Oczywiście wszyscy starają się ją pocieszyć. Nagle Pierre, który rozmawiał przez telefon i nie słyszał smutnego wyznania Julie, proponuje, by jechać na Minorkę i uczcić spotkanie po latach.

Co znaczy en catimini?

En français:

Faire quelque chose en catimini est une expression qui paraît toute mignonne grâce à la sonorité du mot “catimini”. Cependant le véritable sens de cette expression adverbiale est lié plutôt au monde des mensonges et des secrets. En effet, faire quelque chose en catimini signifie faire quelque chose secrètement, en cachette, sans que personne ne le sache.

Imaginez la situation suivante: un homme trompe sa femme mais il ne veut pas que celle-ci s'en aperçoive. Comme excuse il invente des heures supplémentaires au travail. Ainsi, il peut rentrer tard. Par contre le matin, il se lève très tôt et il part en catimini afin que sa femme ne se réveille pas et qu'elle ne commmence pas à lui poser trop de questions embarassantes.

(Photo: © Creative Commons - Linternaute.com)

Po polsku:

Wyrażenie faire quelque chose en catimini jest dosyć przyjemne dla ucha, dzięki specyficznemu brzmieniu słowa “catimini”. Jednak jego znaczenie jest powiązane ze światem kłamstw i sekretów. Wyrażenie możemy przetłumaczyć jako “w sekrecie, ukradkiem, aby inne osoby nie widziały”.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: mężczyzna zdradza swoją żonę, ale nie chce, żeby się o tym dowiedziała. Za wymówkę obrał sobie nadgodziny w pracy. Dzięki temu może bowiem wracać późno. Za to rano, wstaje bardzo wcześnie i ukradkiem się wymyka, aby jego żona nie obudziła się i nie zaczęła zadawać mu niewygodnych pytań.

Co znaczy faire porter le chapeau?

En français:

Quand nous voulons faire porter le chapeau à quelqu'un cela n' a rien à voir avec l'élégance. Au contraire, en faisant porter le chapeau à une personne, nous voulons la rendre responsable des erreurs que nous avons commises.

Imaginez la situation suivante: Anne, une riche rentière n'a pas le temps de s'occuper des tâches ménagères. Elle décide d'offrir un poste de femme de ménage à une fille qui auparavant a été condamnée à un an de prison pour le vol. Philippe, le fils d'Anne est toxicomane. De plus en plus souvent il vole d'importantes sommes d'argent à sa mère. Quand cette dernière découvre enfin la disparition des billets de son portefeuille, Philippe fait porter le chapeau à la femme de ménage tout en profitant de son passé difficile. 

(Photo: © Creative Commons - commons.wikimedia.org)

Po polsku: 

Wyrażenie faire porter le chapeau à quelqu'un ma niewiele wspólnego z elegancją. Wręcz przeciwnie, chcąc włożyć komuś kapelusz (bo tak w wolnym tłumaczeniu możemy to wyrażenie przełożyć) tak naprawdę chcemu zrzucić na tę osobę winę za popełnione przez nas błędy.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: Anne, bogaczka żyjąca z dochodów płynących z nieruchomości, nie ma czasu na zajmowanie się utrzymaniem domu. Proponuje więc stanowisko sprzątaczki dziewczynie, która kiedyś została skazana na rok pozbawienia wolności za kradzież. Philippe, syn Anne, jest narkomanem. Coraz częściej kradnie swojej matce spore sumy pieniędzy. Kiedy odkrywa ona, że z portfela znikają jej banknoty, Philippe zrzuca winę na sprzątaczkę wykorzystując jej trudną przeszłość.

Co znaczy payer les pots cassés?

En français:

Payer les pots cassés est une expression que nous utilisons dans des situations plutôt désagréables. Quand quelqu'un se voit obligé de payer les pots cassés, il assume les conséquences des actes commis par d'autres personnes.

Imaginez la situation suivante: une mère avec son fils de 5 ans sont entrés dans un supermarché. Le petit est très vif, il bouge tout le temps, il touche tout ce qui se trouve sur les étagères. À un moment donné il prend deux pots et il les fait tomber par terre. Les pots sont cassés mais bien sûr comme le petit garçon est mineur c'est sa mère qui doit assumer la responsabilité et rembourser le propriétaire.

 (Photo: © Creative Commons - Pixabay: jaymethunt)

Po polsku:

Payer les pots cassés jest wyrażeniem, które przyda nam się w raczej nieprzyjemnych sytuacjach. Kiedy ktoś musi zapłacić za, dosłownie mówiąc, "stłuczone słoiki", oznacza to, że ponosi konsekwencje czynów popełnionych przez inne osoby.

Wyobraźcie sobie następującą sytuację: matka ze swoim pięcoletnim synem wchodzą do supermarketu. Maluch jest bardzo ruchliwy, nie może usiedzieć w miejscu i dotyka wszystkiego, co znajduje się na półkach. W pewnym momencie chwyta dwa słoiki i upuszcza je na ziemię. Słoiki są oczywiście stłuczone, ale ponieważ chłopczyk nie jest pełnoletni, to matka bierze za niego odpowiedzialność i zwraca pieniądze właścicielowi.